Türkiye’nin kırsal bölgelerinde hayvancılık sektörü, kritik bir öneme sahip olmasına rağmen, günümüzde çoban bulmak büyük bir sorun haline geldi. Özellikle son günlerde, 100 bin lira maaşla çoban arandığı haberi, dikkatleri bu sıkıntılı duruma çekti. Peki, bu kadar yüksek bir maaş teklifine rağmen neden çoban bulunamıyor? Bu sorunun yanıtları, sektördeki değişimlerin yanı sıra sosyal ve ekonomik dinamiklerdeki gelişmelere de işaret ediyor.
Son yıllarda, Türkiye'de özellikle kırsal alanda yaşanan göçler ve yaşlanan nüfus, tarım ve hayvancılık sektöründe iş gücü açığı yaratmakta. Çobanlık gibi zorlu bir meslek için 100 bin lira gibi oldukça yüksek bir maaş teklifi, birçok kişi için cazip görünse de, hala bu pozisyona ilgi duyanların sayısının az olması düşündürücü. Bu durum, mesleğin getirdiği uzun saatler, fiziksel zorlanmalar ve doğayla iç içe olmanın getirdiği zorluklarla ilişkilendirilebilir.
Ayrıca, çobanlık mesleğinin sosyal algısı da önemli bir rol oynuyor. Genç nesil, daha çok beyaz yaka işlere yöneliyor ve tarım sektörünü cazip bulmuyor. Çobanlık gibi mesleklerin toplumdaki prestiji düşük. Bu yüzden de, yüksek maaş teklifine rağmen, pek çok kişi alternatif iş alanlarını tercih ediyor.
Teknolojinin tarım ve hayvancılık üzerindeki etkisi de göz ardı edilemez. Otonom sistemler, drone kullanımları ve sürü yönetim yazılımları gibi yeni nesil teknolojiler, hayvancılık sektöründe verimliliği artırmakta. Ancak bu ilerlemeler, geleneksel çobanlık rolüne olan ihtiyacı azaltmış durumda. Birçok çiflik sahibi, teknolojiye yatırım yaparak iş gücü ihtiyacını minimize etmeyi tercih ediyor. Bu da çoban arayışlarının azalma nedeni olabilir.
Dahası, artan yem maliyetleri ve hayvan bakımındaki zorluklar, çiftçilerin gelirlerini de olumsuz etkiliyor. Bu durumda, yüksek maaşlar vaat edilse bile, işverenlerin bu maaşları sürdürülebilir hale getirmesi konusunda endişeleri var. Dolayısıyla, çobanlık mesleği cazip hale gelse bile, işverenler bu maliyetleri göze almakta tereddüt ediyor.
Bununla birlikte, tarım ve hayvancılığın geleceği için köklü bir değişim gerekmekte. Eğer bu sektörde insan gücü bulmakta zorlanıyorsak, sadece maaş teklifleriyle bu sorunu çözmek zor. Eğitim, meslek prestiji, çalışma koşulları ve teknolojik entegrasyon gibi unsurlar da göz önünde bulundurulmalı.
Günümüzde, hayvancılıkla uğraşanlar yalnızca maddi getirilere odaklanmamalı. Mesleklerini toplumsal bir değer olarak görmeliler. Bu, hem gençlerin sektöre yönelmesine hem de kırsal nüfusun sürdürülebilirliğine katkıda bulunacaktır. Çobanlık, yalnızca bir iş değil, aynı zamanda doğa ile olan güçlü bağların ve geleneklerin sürdüğü bir meslek olarak görülmeli.
Sonuç olarak, çoban bulmakta yaşanan zorluklar tek bir sebepten kaynaklanmıyor. Birçok faktör bir araya geldiğinde, bu sorunun karmaşıklığı bir kez daha ortaya çıkıyor. Yeni nesil tarım uygulamaları, değişen ekonomik şartlar ve gençlerin kariyer seçimleri, tüm bu dinamikleri etkilemekte. Ekim 2023 itibarıyla 100 bin lira maaşla çoban arayışları sürerken, bu sorunun köklü çözüm yolları bulunmazsa, tarım sektörünün geleceği belirsizliğini korumaya devam edecek.
